Landschapstuin

Een van de poelen

Landschapstuin wordt steeds meer zen

Door Ajit Peters

Toen de Noorder Poort in 1996 werd geopend, bestond het terrein uit slechts een halve hectare. In de loop der jaren is grond rond het erf aangekocht. Een groep bevlogen vrijwilligers, de Kring Landschapstuin*), houdt zich bezig met de ontwikkeling van dit land. Ajit  (tuinman en beheerder landschapstuin) geeft een update over de ontwikkelingen. 

De landschapstuin van de Noorder Poort is in ontwikkeling; de enige constante is de verandering die de natuur bepaalt. De veranderingen in de landschapstuin horen bij de ontwikkelingen op de Noorder Poort;  net als bijvoorbeeld een nieuw dak, de herinrichting of verbouwing van de slaapkamers, de verbouwing van de theekamer en keuken en het maken van de nieuwe spoelkeuken.  

Niets blijft hetzelfde. Met het komen en gaan van de seizoenen en gerelateerde werkzaamheden, is er sinds de aanleg van de landschapstuin veel veranderd.  

Dat begon in 2014 met het graven van zes poelen en de aanleg van in totaal 630 meter aan betonnen paden ter beoefening van de kinhin. Bij enkele poelen zijn nu ook yaza-plekken**) gerealiseerd en bij drie poelen zijn speciale slangenhopen voor de ringslang gecreëerd. Verder wordt elk jaar een stuk van 10 bij 80 meter met een speciaal akkerbloemenmengsel ingezaaid. De bijen hoeven daardoor vanuit hun bijenstal niet meer zo ver te vliegen voor hun nectar. Ook slingeren er enkele graspaden door het grasland, waardoor je er doorheen in plaats van er omheen wandelt. Aan de zuidkant is op de wal een doorkijk gemaakt waardoor je de 8 ha grote landschapstuin en het 0,5 ha grote erf kunt overzien.  

Een van de yaza-plekken in de landschapstuin

Voor dit jaar staat realisatie van het plan ‘De Braamsluiper’ op het programma. Hiervoor wordt zo’n zestienhonderd m2 grasland afgeplagd en ‘ingezaaid’ met maaisel dat we uit natuurterreinen in de naaste omgeving gaan ophalen. Zo kunnen we de biodiversiteit nog meer vergroten. 

Ook wordt er een begin gemaakt met de herinrichting van de oude composthoek direct ten noorden van het erf. We beginnen eerst met het leeghalen. Het steenafval wordt gesorteerd en apart gelegd in verschillende fracties om dan later een begin te maken met het op organische wijze bouwen van stapelingen. Ze zullen onder andere gebruikt worden om yaza-plekken te creëren. De wal die om de composthoek heen ligt, wordt ook iets vergroot én verhoogd. Dit verhogen doen we met behulp van de plaggen die afgegraven worden voor het Braamsluiper-project.  

Zicht over het terrein van de NoorderPoort vanaf de meest zuidelijk gelegen wal

Al met al wordt het een jaar van verandering, waarin bewoners en deelnemers aan retraites weer actief hun bijdrage kunnen leveren om van de landschapstuin een nog aantrekkelijker plek te maken voor de zenmeditatie en innerlijke stilte.

Boerenzwaluwen

Boerenzwaluwen

door Ajit Peters – beheerder van de landschapstuin

Door de jaren heen zag ik steeds vaker boerenzwaluwen boven de composthoek en de moestuin vliegen. Deze zwaluwen kwamen allemaal foerageren vanaf de boerderijen ten oosten van Wapserveen. Het zou een kwestie van tijd zijn voor ze op de Noorder Poort zouden gaan nestelen.

Om ze een handje te helpen had ik aan de zuidkant van de garages een gat in de nok gezaagd. Aan de noordkant had ik een luik verwijderd om ze een nog betere kans te geven, maar nee hoor… ze vlogen alleen via de openstaande garagedeur naar binnen.

En nu… eindelijk is het dan, na twee vruchteloze jaren, gelukt:

een paartje boerenzwaluwen heeft vier jongen groot weten te brengen.

Het had nogal wat voeten in de aarde, want vanaf het moment dat er vier eieren in het nest lagen, hielden we elke nacht de garagedeur op een kier. En om ervoor te zorgen dat ’s nachts niemand in de garage zou komen, werd elke avond de bus ervoor gezet.

Het heeft geholpen. De foto’s zijn van 8 augustus en de week daarop vlogen ze uit, om in het begin nog elke avond terug te komen op het ‘oude nest’. Daarna bleven ze een voor een langer weg en kwamen ten slotte helemaal niet meer terug.

En ik, ik bleef zitten met het ‘lege nest syndroom’.

Leven en dood in de landschapstuin

Leven en dood in de landschapstuin

Modana de Wit-Rouw en Ajit Peters

We hebben nu al bijna zeven jaar een moestuin op de Noorder Poort. In die tijd hebben we met vallen en opstaan ontzettend veel geleerd. De verrassingen waren talloos, evenals de teleurstellingen. De afgelopen paar jaar brengt de tuin voldoende op om in de zomer en de herfst de bewoners en de gasten van groenten te voorzien, zodat we al veel minder hoeven te kopen. Soms is er teveel om op te eten; dan maken we jams, we wecken, we fermenteren of we vriezen het in, en als dat allemaal niet kan, delen we de overproductie uit aan de gasten.

 

Jaren hebben we uitgekeken naar een grotere kas om het hele jaar door van eigen grond te kunnen eten. En nu konden we een grote tunnelkas overnemen, die in maart is geplaatst. Hij is zes meter breed en zestien meter lang. Daarmee is het groeiseizoen met maanden verlengd en hebben we zelfs genoeg ruimte om volop zelf planten op te kweken. Daarmee is de moestuin echt volwassen geworden.

 

Kom en proef!

Reeën

In de natuurgebieden in de omgeving van de Noorder Poort leven veel reeën, en die bezoeken regelmatig ook onze landschapstuin. Tijdens kinhin buiten in de vroege ochtend, springt er soms opeens één weg uit het hoge gras bij de poelen. Een enkele keer komen ze nog dichterbij: de foto hieronder, met pootafdruk, is genomen vlak buiten de voordeur.

 

Reeën die voelen dat hun einde nadert, zoeken een veilige, rustige plek om te sterven. En kennelijk is de Noorder Poort zo’n plek: vlak bij de dobbe (de kuil aan de voorzijde van de Noorder Poort) vond Ajit deze dode ree. Waar die aan gestorven is, was niet duidelijk: er waren in elk geval geen verwondingen te zien.

Mooie ontwikkelingen in de landschapstuin

Noorder Poort panorama

Mooie ontwikkelingen in de landschapstuin

Ajit Peters

Het werk in de landschapstuin (zie ook dit artikel) is niet voor niets: het gaat goed met de natuur! In het voorjaar was elke avond het koor van de boomkikkers te horen, een in Nederland redelijk zeldzame soort die op ons terrein, met zijn poelen en struikgewas, een geschikte woonplek heeft gevonden.

 

Nabij één van de poelen werd begin juni de eerste orchis aangetroffen.

Boomkikker bij de Noorder Poort

Boomkikker bij de Noorder Poort

Orchis in de landschapstuin van de Noorder Poort

Orchis (we weten niet precies welke soort)

De jaarlijkse vogelinventarisatie laat zien dat er de afgelopen jaren steeds meer vogelsoorten op het terrein voorkomen. Dat zegt iets over de positieve landschappelijke ontwikkeling van de landschapstuin. Naast de grote bonte specht is bijvoorbeeld ook de groene specht gesignaleerd. Wat ook wel bijzonder is, is dat dit voorjaar voor het eerst een paartje raven in een hoek van de landschapstuin rond huppelden. De afgelopen jaren vliegen ze regelmatig over de Noorder Poort naar een gebied op de hei waar ze voedsel kunnen vinden, maar dit was de eerste keer dat ze ook op ons land werden gezien.

 

Ook de verplaatsing van de valkennestkast naar ons land had succes: er werden vijf jonge torenvalkjes geboren, waarvan vier door de vogelbescherming geringd zijn. De vijfde was al uitgevlogen.

Jonge valkjes op de Noorder Poort

De jonge valkjes zijn uit het nest gehaald ...

Jonge valkjes op de Noorder Poort

... en krijgen een ring.

Verder hebben boerenzwaluwen geprobeerd nesten te bouwen in de garage. Dat lukte niet omdat de deur 's avonds dicht gaat: zwaluwen hebben een permanente invliegopening nodig. We gaan kijken of we de zwaluwen volgend jaar tegemoet kunnen komen.