Jolinda Daishin van Hoogdalem schrijft over haiku’s en andere Japanse poëzie. Zij schrijft zelf regelmatig gedichten, waaronder ook haiku’s. De natuur en zen zijn daarbij een grote inspiratiebron. In het dagelijks leven is Daishin acupuncturist en massagetherapeut. Sinds een aantal jaar geeft ze de Body&Mind weekenden op de Noorderpoort en begeleidt ze mensen in het Zenleven Thuis traject.
Zomer
Misschien heb je de kikkerconcerten in mei op de Noorder Poort wel eens gehoord? Ze vallen stil als je voorbij de poel loopt. Maar als je weg bent beginnen ze weer. De mannetjes kwaken erop los om een vrouwtje te veroveren. Ook in Japan kondigt kikkergezang het begin van de zomer aan. Kikaku, een leerling van de grote haikudichter Bassho, beschrijft het tevoorschijn komen van een kleine boomkikker, amagaeru. Deze felgroene kikkertjes zijn niet groter dan het topje van je duim! Stel je dan dat kleintje voor op een nat bananenblad. En de zachte bewegingen van het blad. Wat een opmerkzaamheid van Kikaku! Hij moet veel van de natuur gehouden hebben.
Het eerste wat je doet als je wakker wordt, is naar de badkamer lopen en je gezicht wassen. In het oude Japan moest je naar de waterput lopen om water te halen. Tot haar grote verassing vindt Chiyo, een bekende haiku-dichteres, de wateremmer omarmd door klimmende winde. Ze is met stomheid geslagen. De schoonheid van het tafereel overvalt haar. Het komt niet in haar op om bloem en emmer te scheiden. Zij is immers op dat moment ook niet gescheiden van emmer en bloem. Ze vraagt haar buren of ze hun waterput mag gebruiken. Wie weet wanneer ze dit voorval in een haiku vormgaf? Bij het ontbijt, of pas ‘s avonds als ze uitrust na een dag werken? Het is maar een kleine gebeurtenis aan het begin van de dag. Maar toch.
In mijn vorige huis groeide de wingerd tegen de muur en ving de ochtendzon. In de zomer was het iedere ochtend een waterval van bloemen. Wat een geluk bij het ontbijt.
Nog een laatste zomertafereel. ‘De ware aard van de dingen is poetisch,’ zou Buson verklaard hebben. Hij was een bekend dichter maar ook een beroemd schilder. Zijn haiku zijn net tekeningen. Met weinig woorden schetst hij iets waar we ons allemaal weleens over verwonderd hebben: een vlieg die zijn pootjes wrijft. Als je zo intens kijkt, zul je nooit meer een vlieg kwaad doen!