Het leven van Boeddha, de weg naar nu

Het leven van Boeddha, de weg naar nu – credits: Evert Elzinga

Het leven van Boeddha, de weg naar nu

Tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, bekeken door Jacky Limvers

Er wordt gezegd dat drie miljoen Nederlanders een Boeddhabeeld in huis hebben - en dat maar liefst twee miljoen affiniteit voelen met het boeddhisme. Wat dat precies inhoudt, is lastig te zeggen, maar boeddhisme is  ‘in’. Aanhakend bij die populariteit is er in de Nieuwe Kerk in Amsterdam een tentoonstelling te zien, die op 15 september door de Dalai Lama is geopend.

 

Op grote, knaloranje panelen wordt het leven van de Boeddha uiteengezet en daarbij zijn de kunstwerken geplaatst. Er zijn veel beelden uit Aziatische landen: Sri Lanka, Japan, Indonesië, Pakistan. Sommige zijn honderden jaren oud. Het is bijzonder om die  werken uit verschillende collecties zo bijeen te zien. De meeste beelden zijn van hoog artistiek niveau. Er zijn niet alleen Boeddha’s in meditatiehoudingen. Prachtig vond ik een vrij grote sculptuur van de Boeddha als kind uit Japan. Bijzonder vond ik enige bodhisattva’s die in een heel ontspannen, zittende pose waren afgebeeld.  Dat had ik nooit eerder gezien. Ook een boddhisatva met vele hoofden is er te bewonderen.

De historische Boeddha als kind.

De historische Boeddha als kind. Ger Eenens Collection
/Wereldmuseum Rotterdam. Foto: Erik en Petra Hesmerg

Boeddha Amida, Japan, 1125–75

Boeddha Amida, Japan, 1125–75. Rijksmuseum, Amsterdam; bruikleen van de VVAK

Bij kunstwerken uit de huidige tijd lijkt de connectie met boeddhisme meer gezocht. Er is een werk van de bekende Chinese kunstenaar Ai Wei Wei, een boom geconstrueerd uit verschillende soorten hout. Daarnaast staat een glazen hert te fonkelen, want het was in een hertenpark dat de Boeddha voor het eerst zijn leer onderwees. Een gebrandschilderd raam met natuurscènes van Marc Mulders, vast onderdeel van de kerk, kreeg een tekstbord met de uitleg: ‘Tuinen waren belangrijk voor de Boeddha’.

 

In het midden van de kerk waren op een oranje vlonder tientallen meditatiekussens geplaatst. De audiotour voorzag ook in instructie en geleide meditatie. Niettemin werd, toen ik er was, van de uitnodiging om daar te mediteren geen gebruik gemaakt. Mogelijk is dat in de weekenden, als er begeleide mindfulness sessies zijn, anders. Het leek mij zelf geen gemakkelijke plek om te zitten, met allerlei mensen die rondlopen en de geluiden van een tv-programma, ‘Adriaan van Dis ontmoet de Dalai Lama’, dat ook te zien is op de tentoonstelling.

 

Het was op de doordeweekse dag dat ik er was niet druk, waardoor ik de kunstwerken in alle rust kon bekijken. De meeste drukte was er in het geïmproviseerde winkeltje met boeken, koelkastmagneten, stenen, gebedsvlaggen, kleine altaartjes, beelden, etc: de parafernalia van het boeddhisme als lifestyle.

 

Moet je er naartoe? Ja, als je wilt genieten van prachtige beelden, al zijn die ook in de collectie van het Rijksmuseum en elders te zien. Ja, als je interesse hebt in uitingsvormen van populair, westers boeddhisme. Je kunt nog terecht t/m 3 februari 2019.

 

Lees meer over deze tentoonstelling.