Vier nieuwe zenleraren
De vijfde mei is niet alleen bevrijdingsdag, maar ook onze lineage day, de dag waarop we ons bewust zijn van de traditie waar we toe behoren en waarop we met dankbaarheid stilstaan bij de vele leraren, patriarchen en matriarchen die ons zijn voorgegaan. Het is ook de dag waarop Jiun roshi nieuwe leraren ordineert. Dit jaar zijn dat er vier. Kyogen, Kido en Daido, al jaren als unsui in training op de Noorder Poort, sloten die dag dat deel van hun training af met de benoeming tot zenleraar. En ook Angela Postulka uit Duitsland werd tot zenleraar benoemd – zij deed eerder mee aan de Duitse versie van de lerarenopleiding.
De ceremonie werd bijgewoond door zo’n veertig gasten.
Tijdens de ceremonie wordt aan elke van de aspiranten gevraagd hun inzicht te tonen in een korte toespraak. Hieronder een klein gedeelte uit elk van de vier toespraken.
Uit het inzicht van Kyogen
Als er zo’n pad van oefening bestaat wanneer start je dat dan, en bewandel je dat pad dan alleen of bewandelen wij dit allemaal?
Misschien begint het op het moment van die vlinders in je buik, tijdens dat enorme verdriet, of het serene gevoel dat je zomaar ineens ervaart. Of op het moment dat er iets ingrijpends plaatsvindt: het overlijden van een dierbare, een onverwachtte ziekte of het dagelijks lijden dat via de media tot je komt. De ontwapenende natuur die een baby je laat zien of het gigantische universum dat sterren bevat groter dan ons zonnestelsel. Dergelijke zaken gaan bij mij vaak gepaard met een intense verwondering, blijheid of berustende stilte die mij doen afvragen: Hoe is dit allemaal mogelijk, waar komt het vandaan, eindigt dit, heb ik een rol in dit geheel….
Voor mij is deze ordinatie het gevolg van het herkennen en het onderzoeken van die stimulerende vreemde verwondering, en deze juist niet willen verklaren. Soms resulteert dat in een ruimte waar Kyogen niet meer bestaat, zen niet meer bestaat, er geen binnen of buiten is, alles onmetelijk groot en onmetelijk klein is.
Uit het inzicht van Kido
Een paar jaar geleden, tijdens een hele drukke dag, betrapte ik me erop dat ik heel gehaast mijn robe-hemd aan het strijken was – heel gehaast om nog een kwartiertje pauze te hebben.
Ineens zag ik wat ik aan het doen was: mijn strijkklus afraffelen zodat ik nog even op mijn bed kon liggen. Een zin klonk in mijn hoofd: Alle tijd is jouw tijd.
En dat veranderde alles. Ineens kon ik mezelf alle ruimte geven om te doen wat er gedaan moest worden. En daarmee kon ik plotseling opgelucht ademen. Het was prachtig om dat hemd mooi glad te strijken. Terwijl ik mezelf aan het strijken gaf, was er niet meer iemand die zonodig een pauze moest hebben. Die persoon was helemaal verdwenen. Er was alleen nog maar strijken. Heerlijk!
Uit het inzicht van Daido
Misschien is er geen betere manier om onszelf te leren kennen dan te vergeten wat we weten of denken te weten over onszelf. Trek gewoon je robe aan, loop naar de zendo, eet de maaltijd en was de kom af. Wanneer we het op deze manier ervaren, worden alle dingen—zonder uitzondering—de leer, de Dharma.
Maar hoe zit het met een Zenleraar? Wat betekent het om er een te zijn?
Laat me je herinneren aan de woorden van de grote vader van onze Rinzai School, Meester Ōbaku: “Weet je dat er in heel Nederland geen Zenleraar is?”
Ik ben diep dankbaar voor jullie aanwezigheid hier vandaag. Jullie zijn gekomen om de ceremonie bij te wonen en nieuwe Zenleraren te zien. Maar ik moet jullie vertellen: als je op zoek bent naar een Zenleraar—hier bij De Noorder Poort of waar dan ook—dan zul je er geen vinden.
Wie is de leraar? Waar is de leraar?
Uit het inzicht van Angela
Toen er in 2017 een Duitstalige zenlerarenopleiding werd aangekondigd, wilde ik daar heel graag bij zijn. Jiun Roshi was akkoord.
Na een tijdje kreeg ik ernstige twijfels: Ben ik hier wel goed genoeg voor? Kan ik dit wel? Vragen, die ons zo vaak in de weg staan. Ik besteedde een hele tijd aan het formuleren van een vraag aan Jiun Roshi over die twijfels. Ik weet niet meer wat de vraag was, maar het antwoord herinner ik me nog heel goed: Het is heel eenvoudig, je bent dit pad ingeslagen, en waar het je zal brengen, kun je niet weten. Dus ging ik door.
Nu vandaag – een speciale dag: een nieuwe naam, een nieuwe titel, een nieuwe opdracht. Wie staat hier voor jullie, wie mag zich nu plots “zenleraar” noemen? Is het dat vaak hebberige, vaak onzekere, vaak twijfelende wezen? Of is het de ware vrouw, zonder naam, zonder titel, zonder leeftijd, die ongehinderd in en uit gaat door de poorten van de zintuigen? Is er een verschil? Is er iemand anders? Luister! (Belgerinkel)
Angela kreeg van Jiun roshi de leraarsnaam Jifu, met de betekenis all-pervading compassion (alles doordringend mededogen). Kyogen, Kido en Daido behielden de naam die ze als unsui kregen.